Tag Archives: ιδεολογία

Σχόλιο για τον μαλάκα!

Για όσους βιάζονται να ανακαλύψουν ξανά το πρόσωπο της σκληρής Δεξιάς και αρχίζουν να βλέπουν ξανά την καταστολή μετά από 4 χρόνια. Και για όσους (στέκονται απέναντί τους και) δε βλέπουν καμία διαφορά παρά μόνο “δεξιά κι αριστερά ίδια είναι τ’ αφεντικά”.

Είναι αλήθεια πως η ιδεολογία είναι πολύ συχνά ισχυρότερη από την πραγματικότητα και αυτό γιατί προφανώς η αντίληψη γι’ αυτήν δεν προέρχεται από μια “εμμονική” προσκόλληση ιστορικού ερευνητή στα πραγματικά γεγονότα αλλά από το τι μουσική ακούμε, με ποιούς κάνουμε παρέα, σε ποια μέρη συχνάζουμε, από τη γλώσσα και τα σύμβολα του κόσμου.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ συνέχισε τον πυρήνα της κρατικής πολιτικής (εργασιακά, μεταναστευτικό, ενεργειακά) μαθαίνοντας από τους προκατόχους της και αξιοποιώντας ταυτόχρονα την δικιά της ιστορία, το δικό της ύφος, τις τύψεις των στελεχών της που υπογράφουν πράγματα που δε θέλουν. Έτσι, το μαστίγιο έγινε πιο ελαφρύ. Αλλιώς να σε μαστιγώνει κάποιος με πάθος κι αλλιώς επειδή αναγκάζεται (και αυτό είναι πραγματικό και ιδεολογικό μαζί, αδιαχώριστα). Θυμηθείτε την σκηνή από τους Πειρατές της Καραϊβικής όπου ο Will Turner μαστιγώνεται από τον πατέρα του (by the way είναι μια ωραία σκηνή για την συνέχεια του κράτους αυτή όπως και να ‘χει)

Ο συνδικαλιστής της αστυνομίας δεν είναι μαλάκας. Είναι ειλικρινής. Και σίγουρα πρέπει να προτιμάμε την ειλικρίνεια από την υποκρισία όπως και να ‘χει. Και από τους εχθρούς και από τους φίλους. Άρα τον προτιμάμε. Το τι θέση θα έχει μια τέτοια ειλικρίνεια μέσα σε αυτή την κυβέρνηση θα είναι ζήτημα της πάλης μέσα στο κόμμα αλλά και της πάλης μέσα στην κοινωνία. Η κριτική στον μπάτσο και από δεξιά μεριά δείχνει ότι υπάρχουν πολλοί μέσα στη ΝΔ και στο σύστημα που την υπερασπίζεται που παίρνει τα μαθήματα από τον ΣΥΡΙΖΑ και θέλει να τον μιμηθεί. Κυρίως σε αυτά που έχουν να κάνουν με την διατήρηση της κοινωνικής ειρήνης. Θέλουν να αποφύγουν όσο γίνεται κάθε αναταραχή στην λεηλασία που σχεδιάζουν. Ο ΣΥΡΙΖΑ δίδαξε. Τη κινηματική «τεχνογνωσία» που έχουν οι συριζαίοι, οι δεξιοί την μαθαίνουν μόνο μέσα από ηλίθια ρεπορτάζ. Από αυτή τη σκοπιά η συνεισφορά του ΣΥΡΙΖΑ στην κρατική γνώση είναι μεγάλη.

Αν δεν είναι αυτός μαλάκας τότε ποιος είναι; Το σχόλιο είναι για τον άνθρωπο που βιάζεται να ανακαλύψει στιγμές της πραγματικότητας που να ταιριάζουν στη θεωρία του και σε αυτή τη βάση να προσπαθεί να ξεδιπλώσει το πολιτικό του σχέδιο. Πάνω, δηλαδή, στο στρίμωγμα της πραγματικότητας στη θεωρία. Ο Μπαλάσκας δεν είναι τέτοιος. Οι Συριζαίοι και τα προσκείμενα μίντια που τώρα μας ξαναδείχνουν “καταστολή” της Δεξιάς είναι σίγουρα. Μας την ξαναδείχνουν αυτοί, ας μην την βλέπουμε κι εμείς μέσα από τα μάτια τους. Είναι αστείο πως αν διαβάσει κανείς το άρθρο της εφσυν – ενταγμένο στην προσπάθεια που λέω – με τίτλο “Επαναφέρουν τον «Ξένιο Δία» του Δένδια” θα δει ακριβώς από κάτω στα σχετικά άρθρα τις πιο πρόσφατες εκκενώσεις επί ΣΥΡΙΖΑ στα Εξάρχεια.

Η εναλλαγή των κυβερνήσεων έχει ποιοτικά χαρακτηριστικά. Αυτή η εναλλαγή, από της σκοπιά μας, εμπλουτίζει τις κρατικές δυνατότητες και εμβαθύνει τις ικανότητές του. Αποτελείται από ανθρώπους που μαθαίνουν. Οι πιο εμμονικοί (στις θεωρίες τους) γίνονται πάντα παρελθόν και γραφικοί. Το ίδιο συμβαίνει και με μας. Μπορούμε να μετατρέψουμε την τελευταία 15ετία εμπειρίας σε πλούτο για τις κινηματικές δυνατότητες και βάθεμα των δικών μας ικανοτήτων;

Ενάντια στην θεματικότητα (ως κομμάτι της πραγματικότητας): η θεματικότητα ως μέθοδος

Χρησιμοποιούμε αρκετά συχνά στην πολιτική μας ζωή την έννοια της «θεματικότητας». Όταν μια ομάδα ασχολείται με ένα συγκεκριμένο θέμα, την λέμε «μονοθεματική». Μια ομάδα που ασχολείται με πολλά  μπορεί να λέγεται (να την αποκαλούν ή να αυτοαποκαλείται) «πολυθεματική». Ή φτιάχνουμε θεματικές ομάδες εργασίας ή μη για να επιλύσουν/ασχοληθούν με ένα ζήτημα.

Οι έννοιες που χρησιμοποιούμε όπως έχω ξαναγράψει (εδώ) «δεν είναι κούφιες, είναι ο τρόπος που οργανώνουμε την αντίληψή μας. Και ο τρόπος που οργανώνουμε την αντίληψή μας φτιάχνει το πλαίσιο όπου συγκεκριμένες δυνατότητες εμφανίζονται, ενώ άλλες αποκρύπτονται». Το ίδιο ισχύει και με την έννοια της «θεματικότητας» και θα προσπαθήσω να γράψω για το που νομίζω ότι είναι το πρόβλημα με τη χρήση της έννοιας αυτής και ποια είναι η λύση.

Έστω ότι η πραγματικότητα είναι μια λαχανόπιτα. Ωραία θα ήταν αλλά δεν είναι. Λαχανόπιτα με φύλλο παρακαλώ! Έχει σημασία για να λειτουργήσει το παράδειγμα. Αυτή την λαχανόπιτα την έχουμε κόψει σε κομμάτια. Είναι το κάθε κομμάτι μια θεματική; Νομίζω ότι πολλοί σκεφτόμαστε με αυτόν τον τρόπο. Ότι η θεματική είναι ένα κομμάτι της πραγματικότητας. Καθόλου τυχαία, θα το έχετε παρατηρήσει, χρησιμοποιούμε στον προφορικό μας λόγο την εξής (εκνευριστική) έκφραση «σε αυτό το κομμάτι…, γι’ αυτό το κομμάτι έχω να πω …. κτλ κτλ». Μιλάμε για κομμάτια. Η θεματική εμφανίζεται ως κομμάτι της πραγματικότητας.

Που είναι το πρόβλημα με αυτό; Το πρόβλημα είναι ότι η πραγματικότητα δεν αποτελείται από κομμάτια αλλά από σχέσεις. Όταν την αντιμετωπίζεις ως κομμάτια τότε είναι εύκολο κάποιος να ασχολείται με ένα πράγμα και να μιλάει για το όλον με βάση αυτό το ένα πράγμα βρίζοντας όλους τους άλλους ή συνεργαζόμενος και αναγνωρίζοντας την ανάγκη για καταμερισμό εργασίας στην καλύτερη, να μην ενδιαφέρεται για το σύνολο του αγώνα και άρα να καταλήγει να δίνει έναν συντεχνιακό αγώνα, να υπερασπίζεται τα πολύ ειδικά συμφέροντα μιας μερίδας ανθρώπων και να μην τον ενδιαφέρει ο κοινωνικός μετασχηματισμός γενικά. Δεκτό και σεβαστό αρκεί να το λέει.

Πώς θα μπορούσε να είναι αλλιώς; Θα μπορούσε να είναι αλλιώς αν αντιλαμβανόμασταν την «θεματικότητα» ως μέθοδο προσέγγισης της πραγματικότητας στο σύνολό της. Δηλαδή, το «θέμα» να μην είναι κομμάτι της λαχανόπιτας αλλά φύλλο της. Ένα φύλλο που την διαπερνά στο σύνολό της και εμπεριέχεται σε κάθε στιγμή, έκφανση (κομμάτι αν θέλετε) της πραγματικότητας. Μερικά παραδείγματα.

1. Πετυχημένο παράδειγμα: έμφυλο Continue reading

«Κρίση είναι θα περάσει»: μια σημείωση για την χρήση της ιδεολογίας

Εκσυγχρονισμός – μια ιδεολογία για «πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν»

Στις αρχές της δεκαετίας των ’00 και λίγο πριν, ξεκίνησε μια επίθεση από τη μεριά του κεφαλαίου στην Ελλάδα προς τις εργαζόμενες τάξεις με σκοπό – τι άλλο! – την αύξηση των κερδών τους. Βλέποντας πως υπήρχε μια αναντιστοιχία στο επίπεδο των μισθών, στην αύξηση των κερδών και της αύξησης της παραγωγικότητας. Τότε είχαν δώσει σε αυτή την επίθεση το εξής όνομα: «εκσυγχρονισμός». Ο εκσυγχρονισμός σήμαινε ελαστικές σχέσεις εργασίας, εργολαβίες και εργολαβίες απάνω στις εργολαβίες, μερική απασχόληση, μαύρη εργασία κτλ. Όλα βέβαια υπό την ιδεολογική ηγεμονία του εκσυγχρονισμού που σήμαινε ότι θα γίνουμε πιο μοντέρνοι, θα γίνουμε περισσότερο Ευρωπαίοι, κάτι καλό θα γίνει τέλος πάντων. Η ιδεολογία του εκσυγχρονισμού έχει πολλές σημασίες. Η πιο σημαντική, που έχει και ψυχικές/υπαρξιακές προεκτάσεις, έχει να κάνει με την εικόνα μιας πραγματικότητας που προχωρά ανεπιστρεπτί προς τα μπροστά και που όποιος δεν προλάβει να συγχρονιστεί μαζί της θα μείνει πίσω, θα καθυστερήσει (καθυστερημένος), θα είναι τριτοκοσμικός, βάρβαρος και βρώμικος. Οι συνδηλώσεις της έννοιας αυτής είναι τόσες πολλές και γι’ αυτό η χρήση της αποδίδει ακόμα και σήμερα σε εντυπωσιακό βαθμό.

Στα μέσα της δεκαετίας των ’00 και μετά τα πλούσια θεάματα και τα άπειρα φράγκα που κυκλοφόρησαν αυτή η επίθεση άρχισε να γίνεται όλο και πιο φανερή. Η επένδυση στον όρο «εκσυγχρονισμός» άρχισε να φθίνει και εμφανίστηκε στο δημόσιο λόγο ως αυτό που ήταν: το ζήτημα του μισθού. Αν θυμάστε «η γενιά των 700 ευρώ» συζητιόταν ως ένα σκανδαλώδες και απαράδεκτο γεγονός. Εκείνη τη περίοδο, λοιπόν, η αναμέτρηση κεφαλαίου – εργασίας γίνεται σχεδόν στα ίσια. Τουλάχιστον στο επίπεδο του λόγου. Το επίδικο ήταν ο μισθός και η μείωσή του. Αυτή η σύγκρουση εκφράστηκε ως πολιτική/κυβερνητική κρίση. Πρόωρες εκλογές το 2007, πρώτη φορά μετά από τη τελευταία κρίση με το «Μακεδονικό» το ’92. 15 χρόνια πολιτικής σταθερότητας δεν είναι και λίγα.

Το «ξέσπασμα της κρίσης»

Σε εκείνη τη χρονική περίοδο «ξεσπάει η κρίση» στην Aμερική. Τι διάολο σημαίνει «ξεσπάει»; Από την αρχή, η κρίση παρουσιάστηκε ως κάποιου είδους τυφώνας που έπληξε τις ΗΠΑ και κινείται ταχύτατα προς τον υπόλοιπο πλανήτη. Από τη μεριά της η κυριαρχία έκανε ότι κάνει κάθε τίμιο σύστημα εκμετάλλευσης που σέβεται τον εαυτό του: φυσικοποίησε τις σχέσεις εκμετάλλευσης.

Μια πιθανή απεικόνιση της κρίσης (;) (Ο τυφώνας Ιρμα στη Φλόριντα των ΗΠΑ)

Continue reading

Ούτε λαϊκή, ούτε εθνική. Αρνητική ενότητα! (#2)

Με δομικά προβλήματα (όπως αυτά που ανέλυσα στο πρώτο μέρος αυτού του κειμένου) υπάρχουν δύο πράγματα που μπορούν και να γίνουν. Και ειδικά με προβλήματα τέτοιου τύπου που το ζήτημα ξεπεράσματός τους δεν είναι απλά ζήτημα πολιτικής απόφασης και δράσης αλλά μιας μακροχρόνιας ειλικρινούς δουλειάς για πράγματα που είναι βαθιά ριζωμένα μέσα μας κοινωνικά, πολιτισμικά και εν τέλει υπαρξιακά και σωματικά.

Το πρώτο (άμεσο) πράγμα που (πρέπει) να κάνουμε – αυτονόητο είναι βέβαια πως τα έχουμε αναγνωρίσει – είναι να θέσουμε σε εφαρμογή τέτοιες λειτουργίες που να προσπαθούν να αίρουν τις πρακτικές αυτές. Και αυτό πατάει στο εξής γεγονός. Ότι για να αλλάξουμε πολιτικά μπορεί να είναι ζήτημα αποτελεσματικής/καλύτερης θεωρίας  αλλά για να αλλάξουμε υπαρξιακά μπορεί να μη φτάνει ένα μικρό χρονικό διάστημα ή ακόμα μια γενιά. Επίσης είναι πολύ δύσκολο να αλλάξει ο άνθρωπος από μια ηλικία και μετά (αυτό μπορεί να ακούγεται άσχημο, αλλά δυστυχώς ισχύει και είναι μετρημένοι στα δάχτυλα οι άνθρωποι που κρατούν τα όπλα της κριτικής και κυρίως της αυτοκριτικής ακονισμένα σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους). Φυσικά το θέμα δεν είναι βιολογικό αλλά πολιτισμικό. Τέτοιες λειτουργίες είναι οι τρόποι που διεξάγουμε τις διαδικασίες μας ώστε να μπορούν όλοι και όλες να μιλάνε ισότιμα αλλά και να νιώθουν ελευθερία στην έκφραση των απόψεων τους, τρόπους που βρίσκουμε να μοιράζεται η γνώση ώστε να μην παγιώνονται οι ρόλοι και οι ιεραρχίες και διάφορα άλλα τέτοια.

Το δεύτερο (μακροπρόθεσμο) είναι να βρίσκουμε νέους τρόπους, που αναλογούν στην κάθε ιδιαιτερότητα (είτε συλλογικότητα, είτε άτομο) ώστε να μπορούμε να ξεπερνάμε αυτά τα πράγματα. Κάποιες αναφορές έχω κάνει πιο παλιά αναφορικά με τη σημασία του βιώματος και της διαφοράς. Πρέπει και να αναθεωρούμε τις διαδικασίες μας, ακόμα κι αν στην αρχή τους ήταν πολύ αποτελεσματικές και να βρίσκουμε νέους τρόπους που μας εκφράζουν είτε εντός διαδικασιών, είτε εκτός. Είναι σημαντικό να μην ξεχνάμε το εξής: ότι το κίνημα πρέπει από τη μια μεριά να είναι αποτελεσματικό στον πόλεμο ενάντια στην εξουσία αλλά από την άλλη πρέπει να πληρώνει υπαρξιακά και κοινωνικά τους αγωνιζόμενους. Όταν βρίσκεται αυτό το μείγμα, τότε έχεις την κατάλληλη εκρηκτική ύλη για να ταρακουνήσεις συθέμελα το όποιο καθεστώς εξουσίας.

Αρνητική ενότητα Continue reading

Η βία ως αποτυχία της εξουσίας

Γράφω αυτό το κείμενο με αφορμή δύο κείμενα που διάβασα από το site “Καμένα Σουτιέν”. Το πρώτο “Βία: γενικά και προσωπικά” και το δεύτερο “Βία: ιδεολογικά και κινηματικά”. Σκοπός δεν είναι να κάνω κριτική για να διορθώσω/υποδείξω κάποιου είδους λάθη σε αυτά τα κείμενα – το λέω αυτό γιατί είμαστε βαθιά εθισμένοι να γράφουμε απαντήσεις/κριτικές σε άλλα κείμενα με σκοπό να τους διορθώσουμε και να τους διαφωτίσουμε με τη δικιά μας “σωστή” οπτική. Σε αυτό το blog προσπαθώ να κάνω κάτι διαφορετικό – όπως το περιγράφω στο the project (αν δεν το έχεις ήδη διαβάσει θα σου είναι χρήσιμο να το κάνεις πριν συνεχίσεις). Να αντιλαμβάνομαι τις άλλες αντιλήψεις και οπτικές για τον κόσμο μέσα από το βίωμα τους όχι ως σωστές ή λάθος ερμηνείες του κόσμου που στέκεται κάπου εκεί έξω αλλά σαν μέρος αυτού του κόσμου. Οπότε τα κείμενα για τη βία από αυτή τη σκοπιά του φεμινισμού (υποθέτω πως υπάρχουν και άλλες φεμινιστικές οπτικές για το θέμα) δεν είναι ανταγωνιστικά προς μια δικιά μου αντίληψη αλλά με βοηθάνε να καταλάβω τον κόσμο, είναι κομμάτι του, προσθέτουν στη γνώση μου και οξύνουν την κριτική μου. Τέλος, αυτό το κείμενο δε σκοπεύει να συνεισφέρει κάπως στον φεμινισμό – αν το κάνει καλώς. Προσπαθεί με αφορμή αυτή την οπτική να συνεισφέρει στη δουλειά που γίνεται εδώ και να υπηρετήσει τους σκοπούς που έχουν διατυπωθεί. Είναι για συγκεκριμένη δουλειά δηλαδή και όχι κάτι που λύνει τα πάντα.

Το πρώτο κείμενο που αναφέρω λειτουργεί για μένα ως το βίωμα¹. Continue reading

Σημειώσεις για τον σύγχρονο ολοκληρωτισμό (#2): Όπου δεν φτάνει το γκλομπ του μπάτσου, φτάνει το έργο του καλλιτέχνη

Δείξε μου που πάει το υπερπροϊόν σου, να σου πω ποιος είσαι!

Ας ξεκινήσουμε με μια κοινοτοπία. Το πέρασμα από τις κοινότητες των τροφοσυλλεκτών και γενικά από τις κοινότητες που αγωνιζόντουσαν καθημερινά για να εξασφαλίσουν την ελάχιστή επιβίωσή τους στις κοινωνίες που μπορούσαν να εγκατασταθούν μόνιμα κάπου και να αποκτήσουν πιο σταθερούς θεσμούς όπως τους καταλαβαίνουμε σήμερα, έγινε επειδή υπήρχε περισσότερη τροφή απ’ όση χρειαζόντουσαν άμεσα. Αυτό που λέμε υπερπροϊόν. Ο Μαρξ, νομίζω, είπε ότι πρέπει να δούμε πως παράγεται και με ποιους τρόπους διανέμεται αυτό το υπερπροϊόν για να καταλάβουμε την οργανωτική δομή και τις σχέσεις εξουσίας μιας κοινωνίας. (Ακόμα κι αν δε το είπε ο Μαρξ δε χάνει την αξιοπιστία του). Δεν υπάρχει καμιά έννοια κοινωνίας, όπως την ξέρουμε, χωρίς την παραγωγή πλούτου, χωρίς να έχεις γεμίσει τις αποθήκες με τροφή. Πλούτος από το «πίμπλημι» που σημαίνει «γεμίζω».

«…ο πλούτος δεν παράγει μόνο πολιτισμό, παράγει καταρχάς και κατά κύριο λόγο… ζωή. Ο θνητός άνθρωπος θέλει να είναι πλούσιος γιατί ξέρει, έστω και αν δεν το έχει συνειδητοποιήσει εντελώς την ανάγκη φιλοτιμία ποιούμενος, πως ο πλούτος είναι μια κίνηση απομάκρυνσης από το θάνατο, μια δυνατότητα προφύλαξης από τον πρόωρο θάνατο, πράγμα που είναι καταφάνερο και στην καθημερινή ζωή: όποιος έχει λεφτά όχι μόνο τρώει καλύτερα και υγιεινότερα, αλλά κάνει και κυτταροθεραπεία ή πληρώνει καλούς και ακριβούς γιατρούς για ένα καλό σέρβις της χαλασμένης του βιομηχανής».¹

Ο πλούτος ή το υπερπροϊόν είναι απαραίτητο στοιχείο για μια κοινωνία που θέλει οι άνθρωποι να μην είναι δεμένοι στην ανάγκη, στην έλλειψη, στον αγώνα για την ελάχιστη επιβίωση. Για μια κοινωνία όπου τα μέλη της θα μπορούν να καλλιεργούν και άλλες ικανότητες και επιθυμίες, που θα μπορούν να διοχετεύσουν τη δημιουργικότητά τους και σε άλλες δραστηριότητες πέρα από τις καινοτομίες που επιτάσσει η επιβίωση. Για να έχουν ελεύθερο χρόνο να γλεντάνε και να ερωτεύονται. Επομένως, τον πλούτο τον θέλουμε. Ο τρόπος που διανέμεται είναι το πρόβλημα.

Σημείωση: σε αυτό το σημείο πρέπει να τονίσουμε το εξής πολύ σημαντικό για τον καπιταλισμό. Μια από τις μεγάλες του επιτυχίες/καινοτομίες που τον κάνει επιθυμητό είναι ότι «απελευθέρωσε» την οικονομική κοινωνική δραστηριότητα από την αλυσίδα της ανάγκης, οπότε άφησε χώρο για την ανθρώπινη δημιουργικότητα και επιθυμία να ανθίσει. Φυσικά αυτά μόνο από κάποια τάξη και πάνω, κυρίως στο επίπεδο της δημιουργίας και του σχεδιασμού των εμπορευμάτων (με την γενική έννοια) και προσδένοντας αυτήν την δραστηριότητα στο κέρδος των αφεντικών. Το ότι την απελευθέρωσε από την αγωνία της ανάγκης και της έλλειψης είναι ένα στοιχείο το οποίο θα πρέπει να κρατήσουμε για την κοινωνία που θέλουμε. Που θα την προσδέσουμε εμείς είναι το θέμα. Τέλος σημείωσης.

Η Τέχνη

Αυτή είναι μια ασυνήθιστη εισαγωγή για το ζήτημα της τέχνης και της κουλτούρας αλλά κατά τη γνώμη μου απαραίτητη για να μπορέσουμε να την κατανοήσουμε σε βάθος (και) από τη σκοπιά μας. Continue reading

Βίωμα και Διαφορά: η σημασία τους για τις κοινότητες αγώνα και τις συλλογικότητες.

Δύο αρχικά ερωτήματα: Πώς να μιλήσουμε για την έννοια του βιώματος και της διαφοράς και τι μας νοιάζουν εμάς αυτά τα πράγματα;

Ας ξεκινήσουμε από το δεύτερο. Βασικό εργαλείο του project είναι η κριτική στην ιδεολογία απ’ όπου κι αν προέρχεται. Αυτό δεν γίνεται από φετίχ αλλά γιατί θεωρούμε πως η ιδεολογία είναι πάντοτε εχθρός της ελευθερίας και εχθρός της πολιτικής όπως θα θέλαμε να την ασκούμε. Πέρα από αυτά, για τα οποία μπορούμε να γράψουμε πολλά, υπάρχει και το θέμα ότι δεν υπάρχει καμιά έννοια α) αντικειμενικού κόσμου για τον οποίο μπορούμε να μιλάμε και β) κανένα δέον και πρότυπο τέτοιου κόσμου το οποίο έχουμε τοποθετήσει σαν κάδρο και προσπαθούμε να φτάσουμε σε αυτό. Δηλαδή ότι μοιάζει με αυτό να το δεχόμαστε και ότι όχι να το απορρίπτουμε. Υπάρχει ένας μπούσουλας, ένα στοιχείο ορίζοντα αλλά δεν έχει να κάνει με τα κλασικά προτάγματα που συνήθως βάζουμε με κεφαλαία πράγματα στο τέλος των κειμένων μας (Επανάσταση, Κομμουνισμός, Αναρχία).

Βασική προκείμενη όπως αναφέρεται ξανά είναι ότι ο κόσμος δεν είναι. Αυτό σημαίνει πως για να δούμε τον κόσμο, για να μιλήσουμε γι’ αυτόν πρέπει να τον προσεγγίσουμε από τη θέση στην οποία ο καθένας και η κάθε κοινωνική ομάδα/τάξη βρίσκεται. Με μια – μη ουσιοκρατική – έννοια ο κόσμος είμαστε εμείς. Επομένως, ο κόσμος θα μας είναι γνωστός στο μέτρο που αφουγκραζόμαστε, καταλαβαίνουμε τις άλλες υπάρξεις και θέσεις. Αυτό δε σημαίνει ότι τις δεχόμαστε αλλά ότι με αυτές προχωράνε οι κοινωνίες μέσα στην ιστορία. Continue reading