Ο αγώνας της Sanaa Taleb είναι σε μεγάλο βαθμό γνωστός. Γυναίκα μετανάστρια από το Μαρόκο, εργάτρια στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια και εδώ και ένα χρόνο φυλακισμένη στο Κέντρο Κράτησης στο Ελληνικό (ή Σούρμενα). Έχει δώσει έναν αγώνα μέσα στο κέντρο, με αποχή συσσιτίου, με αντίσταση στη προσπάθεια για βίαιη απέλασή της για την οποία δικάζεται 1 Μάρτη. Αγώνας που την έχει απομονώσει κατά καιρούς από τις άλλες συγκρατούμενές της και που τις έχει «προσφέρει» παραπάνω μήνες μέσα στη Κέντρο. Δεν είναι σκοπός αυτού του κειμένου να ενημερώσει για τον αγώνα της λεπτομερώς (υπάρχει το απαραίτητο υλικό για όσες/ους ενδιαφέρονται καθώς και η συνέλευση των αλληλέγγυων των κρατουμένων στα νότια). Σκοπός είναι να θέσουμε μερικά ερώτηματα (και να τα απαντήσουμε): γιατί ο αγώνας της Taleb δεν έχει τύχει της αλληλεγγύης που θα θέλαμε; γιατί θα έπρεπε να τύχει αυτής της αλληλεγγύης; γιατί ο αγώνας της Taleb είναι ο πιο σημαντικός αγώνας σε αυτή τη συγκυρία;
Για να απαντήσουμε στα παραπάνω ερωτήματα θα χρησιμοποιήσουμε και συμπεράσματα/εργαλεία που αναπτύχθηκαν σε 2 προηγούμενα κείμενα σχετικά με την αλληλεγγύη και το βίωμα-διαφορά.
Ερώτημα 1ο: γιατί ο αγώνας της Taleb δεν έχει τύχει της αλληλεγγύης που θα θέλαμε;
Από το κείμενο για την αλληλεγγύη : «Όταν για παράδειγμα αναπτύσσεται η αλληλεγγύη στη Sanaa Taleb πόσο πραγματικά στο πλάι της βρισκόμαστε όταν δεν απειλούμαστε με απέλαση όταν δεν έχουμε δουλειά, όταν δεν είμαστε μετανάστριες. Η αλήθεια είναι πως δεν βρισκόμαστε και πολύ. Και αυτός είναι ένας από τους λόγους που εξηγεί την αλληλεγγύη για παράδειγμα στον Ρωμανό. Ο Ρωμανός βρίσκεται πολύ πιο κοντά σε ένα μεγάλο κομμάτι του κινηματικού χώρου, μπορεί να δημιουργήσει ταύτιση από ανθρωπολογικής, πολιτισμικής, έμφυλης, ταξικής και πολιτικής ομοιότητας. Πολλοί μοιάζουν με αυτό το προφίλ, πολλοί θα μπορούσαν να είναι στη θέση του. Στη θέση της Taleb όμως όχι».
Είναι προφανές ότι είμαστε συνηθισμένοι να αναπτύσσουμε μια αλληλεγγύη στη βάση της ομοιότητας. Δεν είναι τυχαίο ότι στην περίπτωση της Taleb στηρίζουν τον αγώνα της φεμινιστικές ομάδες στη βάση (όχι μόνο) της έμφυλης ομοιότητας (και καταπίεσης). Όπως έχω αναπτύξει στα αναφερθέντα κείμενα η διαδικασία της ταύτισης είναι μια διαιρετική διαδικασία που θέλει να ορίσει και ύστερα να διαχωρίσει αυτό που είναι αόριστο, μη ανιχνεύσιμο και γι’ αυτό πάντοτε επικίνδυνο. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει ακόμα και με αναρχικούς κρατούμενους που υπερασπίζονται την αναρχική τους ταυτότητα μπροστά στα δικαστήρια όταν το κράτος επιτυγχάνει ακριβώς με αυτή την κίνηση την απόσπαση των αναρχικών από το κοινωνικό σώμα (που είναι πάντα αόριστο και αχανές για το κράτος) και ταυτόχρονα τον ορισμό τους, άρα και τον εξειδικευμένο έλεγχο πάνω τους (πολιτικά, ιδεολογικά, μιντιακά, νομικά). Γίνεται δηλαδή η επιβολή της εξουσίας του κράτους πολύ πιο εύκολη απ’ ότι σε άλλες περιπτώσεις όπου τα πράγματα είναι πολύ πιο θολά. Υπάρχουν βέβαια λόγοι που μπορεί κάποιος να αποφασίσει να κρατήσει μια τέτοια στάση, με τους οποίους κατά περίπτωση μπορεί και να συμφωνώ.
Η Sanaa Taleb λοιπόν ως γυναίκα, μετανάστρια, φτωχή (στον πάτο της εργατικής τάξης) και φυλακισμένη δεν έχει μεγάλες δυνατότητες ταύτισης με το κομμάτι των αγωνιζομένων (επειδή το τελευταίο έχει συγκροτηθεί ιστορικά όπως έχει συγκροτηθεί). Ταυτίζονται κάποιοι μαζί της λόγω ταξικής συνείδησης (και αυτή βέβαια έχει ένα ιδεολογικό στοιχείο όπως αναφέρω στο κείμενο για την αλληλεγγύη, υπάρχουν διαφορές μεταξύ της εργατικής τάξης, ειδικά ανάμεσα στην ντόπια και τους μετανάστες), άλλες λόγω έμφυλης (όχι μόνο). Υπάρχει και η πολιτισμική ταύτιση όπου επίσης τώρα απουσιάζει. Ή ακόμα και ο τρόπος που έχουμε συνηθίσει να διεξάγουν οι φυλακισμένοι τους αγώνες. Για παράδειγμα, πολλές γυναίκες κρατούμενες είναι γυναίκες που ήταν έγκλειστες σε σπίτια ως υπηρετικό προσωπικό, γεγονός που της απέσπασε από μια κοινωνική εμπειρία που θα είχε κάποια εργαζόμενη ως καθαρίστρια στον ΟΣΥ. Αυτό δεν είναι ανθρωπολογικό ζήτημα αλλά ταξικό.
Σίγουρα υπάρχουν και άλλοι λόγοι. Η κόπωση των ανθρώπων, γενική απογοήτευση του καιρού μας και άλλα. Αλλά μεγαλύτερη σημασία έχει αυτό το συγκεκριμένο κατά τη γνώμη μου.
Ερώτημα 2ο: γιατί θα έπρεπε να τύχει αυτής της αλληλεγγύης;
Θα έπρεπε όχι επειδή είναι αξιακό ζήτημα η αλληλεγγύη, ούτε επειδή η Sanaa είναι καλή γυναίκα. Δεν είναι ούτε αξιακό το ζήτημα, ούτε προσωπικό από αυτή τη σκοπιά (φυσικά υπάρχουν και αυτές). Στον πόλεμο ενάντια στον ολοκληρωτισμό των ημερών μας, στον ταξικό πόλεμο ενάντια στα αφεντικά και το κράτος, η έμπρακτη αλληλεγγύη σε όσους/ες αντιστέκονται σε αυτό δεν μπορεί παρά να είναι μονόδρομος. Ειδικότερα, όταν η αντίσταση προέρχεται από τον πάτο της εργατικής τάξης που δέχεται αθροιστικά την εκμετάλλευση, το ρατσισμό, το σεξισμό και τον εγκλεισμό. Γιατί ο πάτος είναι το μέτρο της ταξικής εκμετάλλευσης και εξουσίας της εποχής μας. Η αλληλεγγύη σε αυτόν τον αγώνα πέρα από την στήριξη στην συγκεκριμένη περίπτωση στην ουσία σκοπεύει στην άμυνα απέναντι στην εξαθλίωση των ζωών όλων μας. Όσο πιο πάνω είναι αυτός ο πάτος, τόσο καλύτερα για τους αγώνες, για τον ταξικό συσχετισμό δυνάμεων.
Επιπλέον, επειδή ο αγώνας της Taleb είναι στον πυρήνα της πολιτικής του κράτους αυτή τη στιγμή (βλ. ερώτημα 3ο), αυτό σημαίνει ότι το να πετύχουμε μια νίκη ακριβώς εκεί ισοδυναμεί με το να πετυχαίνουμε το κτήνος στην καρδιά. Όχι ότι θα το νικήσουμε αλλά κυρίως θα ανοίξουμε νέους ορίζοντες στους αγώνες μας, νέα υποκείμενα, στη βάση νέων αναγκών. Και αυτά είναι εντελώς απαραίτητα στην έρημο που ζούμε.
Ερώτημα 3ο: γιατί ο αγώνας της Taleb είναι ο πιο σημαντικός αγώνας σε αυτή τη συγκυρία;
Το κράτος φοβάται πάρα πολύ. Όσο κι αν φαίνεται το αντίθετο αυτό είναι που συμβαίνει. Όταν το κράτος κατεβάζει στρατό για την διαχείριση των μεταναστών, δεν είναι μια στιγμή νίκης αλλά μια στιγμή φόβου και πανικού. Μα τι φοβάται;
Ας σκεφτούμε λίγο σαν αφεντικά στην ευρώπη. Αυτή τη στιγμή έχεις όλη την εργατική τάξη όλο και πιο υποτιμημένη, δηλαδή, σταδιακά όλο και πιο θυμωμένη. Χάνει προνόμια άλλων εποχών. Έχεις ένα νεολαιίστικο υποκείμενο χωρίς ορίζοντα, είτε με σπουδές που δεν έχουν αντίκρισμα, είτε χωρίς σπουδές που όπως και να έχει ενώ μεγάλωσε με την ιδεολογία της προόδου, ότι τα πράγματα και η ζωή από γενιά σε γενιά πάνε καλύτερα, τελικά αντιλαμβάνεται ότι υπάρχει και αντίστροφη πορεία. Αυτό το γεγονός από μόνο του είναι ιστορικά πρωτόγνωρο και έχει συνέπειες που αξίζουν ξεχωριστής συζήτησης. Και αυτήν την ιδεολογική απονομιμοποίηση δεν φαντάζεσαι πόσο την τρέμουν τα αφεντικά. Και μέσα σε όλα αυτά προστίθεται και το μεταναστευτικό. Η ιδιαιτερότητα του μεταναστευτικού τα τελευταία χρόνια (το προσφυγικό όπως το λένε, λόγω πολέμων) σε σχέση με αυτό που λέγαμε οικονομικοί μετανάστες έχει μια σχέση με το αμέσως προηγούμενο. Πολλοί άνθρωποι από αυτούς βιώσανε μια ταξική υποτίμηση. Από μεσαία τάξη βρεθήκανε να πνίγονται στο Αιγαίο. Ερχόμενοι στην Ευρώπη δε θέλουν να ζήσουν σαν το πάτο της εργατικής τάξης. Ακόμα, ο πάτος της εργατικής τάξης ανά την ευρώπη, δηλαδή, μετανάστες 1ης, 2ης και 3ης γενιάς που είναι αποκλεισμένοι και δεν τη παλεύει (βλ. ενδεικτικά το φαινόμενο ισλαμιστικής ριζοσπαστικοποιήσης, προάστια Παρισιού) είναι μια οργισμένη νεολαία που δεν φοβάται το θάνατο γιατί δεν έχει κάτι να περιμένει από τη ζωή.
Οπότε όταν τα αφεντικά κάθονται κάτω και σχεδιάζουν στο τραπέζι έχουν: μια ντόπια εργατική τάξη που όλο και περισσότερο τσαντίζεται, μια τάξη μεταναστών χρόνια υποτιμημένων και αποκλεισμένων από τον πλούτο (που τον βλέπουν δίπλα τους) και που δεν έχουν τίποτα να χάσουν, μια νέα γενιά μεταναστών πρώην μεσαίας τάξης νυν εργατικής/προλεταριάτου που δεν ψήνονται για τέτοια υποτίμηση και ξέρουν να δίνουν αγώνες για τα συμφέροντά τους. Και όλο αυτό χωρίς καρότο. Αυτό είναι τρομακτικό, για τα αφεντικά. Και γι’ αυτό προσπαθούν με όλους τους μηχανισμούς να διαχωρίσουν και να τρομοκρατήσουν όλον αυτόν τον κόσμο.
Ο στρατός στη διαχείριση των μεταναστευτικών μετακινήσεων προσπαθεί να τους τρομοκρατήσει ήδη από την είσοδό τους ώστε να έχουν σκυμμένο κεφάλι όταν μπουν στην παραγωγή. Τους παίρνει τα τιμαλφή γιατί τους θέλει προλετάριους. Λέει στους ντόπιους “άλλο οι μετανάστες, άλλο οι πρόσφυγες”. “Οι μετανάστες σας παίρνουν τις δουλειές, οι πρόσφυγες είναι οι νέοι μας δούλοι”.
Η Sanaa Taleb είναι στο επίκεντρο όλων των φόβων. Και γι’ αυτό η τιμωρία της που είναι παραδειγματική και φαντάζει υπερβολική ακόμα με τους όρους της αστικής δημοκρατίας. Προσπαθεί να κόψει από τη ρίζα της κάθε αντίσταση. Η συμπόρευση των ντόπιων υπηκόων με τους μετανάστες και τους πρόσφυγες σε κοινούς ταξικούς αγώνες και μάλιστα σε αγώνες που νικάνε είναι ότι χειρότερο για τα αφεντικά αυτή τη στιγμή και για τα επόμενα πολλά χρόνια. Ο μεγαλύτερός τους φόβος.
Ας γίνουμε αυτό το χειρότερο. Ας γίνουμε ο μεγαλύτερος τους φόβος.
Τα αφεντικά μας θέλουν διαχωρισμένους και γι’ αυτό μας θέλουν να συγκροτούμαστε στην ταύτιση. Επειδή ξέρουν ότι δε μοιάζουμε και ότι αυτό δεν θα δουλέψει. Η πολυμορφία (πολιτική, πολιτισμική κτλ) της εργατικής τάξης των τελευταίων δεκαετιών είναι ένα από τα μεγάλα εμπόδια για κοινή οργάνωση και αγώνες και τα αφεντικά το ξέρουν καλά αυτό. Πρέπει να το μάθουμε κι εμείς και να εφεύρουμε νέες πολιτικές πρακτικές αλληλεγγύης, συγκρότησης και οργάνωσης.
Η Sanaa Taleb ΔΕΝ είναι μια από εμάς και γι’ αυτό είμαστε μαζί.
ΥΓ. Το δικαστήριο για την αντίσταση που έδειξε ενάντια στην προσπάθεια απέλασής της είναι 1η Μαρτίου. Θα είμαστε εκεί.
*Από τον τίτλο δεν λείπει ένα “της” στο τέλος. Δεν λέμε “είμαστε μαζί της” και λέμε “είμαστε μαζί” διότι δεν είμαστε εμείς και είναι και αυτή και αφού εμείς το σκεφτήκαμε καλά, βρήκαμε σημεία ταύτισης και ομοιότητας καταλήξαμε ότι την στηρίζουμε και είμαστε μαζί της (έχει και ένα στοιχείο προνομιακότητας αυτό – ότι εμείς από το προνόμιό μας, από τα πάνω είμαστε μαζί της). Είμαστε μαζί, όλες και όλοι μαζί, αρνητές του κράτους εκ θέσεως. Και αυτή η θέση μετασχηματίζεται ενίοτε σε πολιτική στάση.