Η αυτοοργάνωση δεν μπορεί και δε θα λύσει το μεταναστευτικό

Το μεταναστευτικό πρόβλημα είναι το κράτος

Το μεταναστευτικό πρόβλημα δεν είναι ούτε ότι δε χωράμε, ούτε ότι δεν υπάρχουν δουλείες για όλους. Είναι ότι άνθρωποι ξεριζώντοναι, για διαφορετικούς λόγους ο καθένας, από τον τόπο τους, ότι οι ζωές τους εκεί γίνανε αβίωτες και προσπαθούν να κάνουν κάτι για τους εαυτούς τους και τα παιδιά τους. Και εκεί βρίσκουν απέναντι τους αυτό που τους δημιούργησε το πρόβλημα. Το κράτος. Που τους σκοτώνει, τους κλείνει σε στράτοπεδα, τους δίνει δουλειές πείνας και τους θέλει πειθαρχημένους και σιωπηλούς. Πώς έχουμε απαντήσει εμείς σε αυτό;

Τους τελευταίους πολλούς μήνες πολύς κόσμος, ομάδες και νέες συλλογικότητες ασχολούνται με το λεγόμενο προσφυγικό/μεταναστευτικό, με συνελεύσεις αλληλεγγύης, καταλήψεις στέγης, αυτοοργανωμένες πρωτοβουλίες για τη διάσωσή τους, τη φροντίδα και την ασφαλή μετακίνησή τους. Στη παρούσα μικρο-μελέτη θα προσπαθήσουμε να δείξουμε γιατί παρόλο που όλη αυτή η προσπάθεια είναι καθόλα σεβαστή και απολύτως κατανοητή είναι πολιτικά και στρατηγικά λανθασμένη. Και μετά από αυτό τι θα μπορούσαμε να κάνουμε για να μετασχηματίσουμε αυτό το λάθος σε κάτι γόνιμο και αιχμηρό για τον ταξικό αγώνα. (Όπως σε άλλα κείμενα που χρησιμοποιούμε την έννοια της διαφοράς και πως αυτή μπορεί να δημιουργήσει πράγματα πέρα από τις μίνιμουμ συμφωνίες και κοινούς τόπους, έτσι κι εδώ θα μιλήσουμε για τα λάθη όχι ως κάποιου είδους εμπόδιο και καθυστέρηση, οπισθοδρόμηση, χάσιμο χρόνου αλλά ως ώθηση για να προχωρήσουμε παραπέρα και να οξύνουμε τα αντανακλαστικά μας και τα πολιτικά μας περιεχόμενα.)

Το Νοέμβριο πραγματοποιήθηκε μια εκδήλωση της «Άπατρις» στο αυτοδιαχειριζόμενο θέατρο «Εμπρός» στην οποία συγκεντρωθήκαν όλα τα εγχειρήματα και οι κινηματικές δραστηριότητες σχετικές με τους πρόσφυγες. Αξίζουν πολλά μπράβο στους διοργανωτές γιατί μια τέτοια συγκέντρωση ήταν κάτι απολύτως απαραίτητο ώστε να μπορούν καταρχάς να συναντηθούν μεταξύ τους όλοι οι άνθρωποι που συμμετέχουν σε αυτά. Ακόμα, να θεωρητικοποιήσουν μερικά ζητήματα που είναι ακόμα στο επίπεδο του βιώματος και να μπορεί το κίνημα γενικά να αποκτήσει μια μεγάλη εικόνα, να χαρτογραφήσει λίγο την δράση για τους πρόσφυγες στο σύνολό της.

Σε αυτή την εκδήλωση, λοιπόν, ένας σύντροφος που παρουσίαζε ένα εγχείρημα (δεν έχει σημασία να αναφέρω ποιο) είπε ότι «εμείς είμαστε οι καταλληλότεροι για να λύσουμε αυτό το πρόβλημα». Εννοώντας πως το πρόβλημα των προσφύγων/μεταναστών για διαμονή, φιλοξενία κοκ είναι ένα πρόβλημα που το ευρύτερο αυτοοργανωμένο κίνημα μπορεί και πρέπει να λύσει.

Οι “μεταναστευτικές ροές”

Η λέξη “ροές” με αυτή την έννοια χρησιμοποιείται συνήθως για τα εμπορεύματα. Η γλώσσα των αφεντικών δεν προσβάλει, ούτε υποβιβάζει τους μετανάστες. Απλά μιλάει και εκφράζει τον κόσμο των αφεντικών. Οπότε δε χρειάζεται κανένα ηθικίστικο κλαψούρισμα. Οι μετανάστες είναι εμπορεύματα τα οποία πρέπει να αξιοποιήσουν τα κράτη με τρόπο επικερδή. Οι λόγοι που οι άνθρωποι φεύγουν από τις χώρες τους είναι πολλοί. Άλλοι για το Μαρόκο, άλλοι για την Αλβανία, το Αφγανιστάν, τη Συρία για να αναφέρω μόνο τις πιο συνήθεις χώρες σύμφωνα με τα νούμερα. Αυτά τα ιδιότυπα εμπορεύματα, λοιπόν, πρέπει να διαλεχθούν, να εκ-τιμηθούν και να τοποθετηθούν στην παραγωγική διαδικασία. Διαλογή, εκτίμηση, εργασία. Τα σύνορα, η νομοθεσία, τα κέντρα κράτησης (detention centers) χρόνια τώρα και αποκορύφωμα τα hot – spots, κέντρα διαλογής κάνουν τη πρώτη δουλειά. Αυτή η διαλογή δεν είναι μια διαδικασία με συνεντεύξεις – όπως γίνεται η διαλογή από μια τάξη και πάνω. Γίνεται με στρατιωτικούς/αστυνομικούς όρους.

Η εκτίμηση (υποτίμηση για την ακρίβεια) είναι μια διαδικασία όχι απόλυτα διακριτή από την διαλογή αλλά αρκετά πιο σύνθετη. Είναι στον πυρήνα του ταξικού πολέμου. Γίνεται και με την εκάστοτε εθνική ρατσιστική ιδεολογία και με την επιβολή της τεχνοκρατικής αντίληψης περί ουδετερότητας του κράτους και άρα της αναγκαιότητας καλών διαχειριστών/managers, γίνεται και με το νομικό διαχωρισμό σε πρόσφυγες και μετανάστες και τη νομική τρομοκρατία όλα αυτά τα χρόνια, γίνεται με τη βία και τις δολοφονίες των μπάτσων στα σύνορα. Γίνεται όσο πείθεις τους ντόπιους ότι τα συμφέροντα των αφεντικών και υποτελών είναι κοινά και όσο τρομοκρατείς τους μετανάστες για να είναι ευχαριστημένοι με όσα τους δίνουν. Δεν μπορούν να περιγραφούν όλες οι μέθοδοι που έχουν χρησιμοποιηθεί τα τελευταία χρόνια από τα κράτη.

Με την εργασία δε θα ασχοληθούμε εδώ για να μπούμε στο θέμα. Το σημαντικό εδώ είναι ότι προϋπάρχει η κρατική εμπειρία των στρατοπέδων συγκέντρωσης που ήταν και στρατόπεδα εργασίας. Οπότε όλα αυτά που περιέγραψα μπορούν να χωρέσουν μέσα στο στρατόπεδο είτε αυτό έχει την παραδοσιακή μορφή, είτε μια πιο διευρυμένη όπως μια αποκλειστική οικονομική ζώνη.

Όλο αυτό το κομμάτι που αποκαλούνε «διαχείριση μεταναστευτικών ροών» γίνεται με στρατό, νόμους και μπόλικη ιδεολογία. Τερματικός σταθμός: Κράτος. Πάλι.

Πέρα από αυτά τα κοινότοπα, κάθε τόπος έχει τις ιδιαιτερότητές του, δηλαδή, τα δικά του μικρά αφεντικά και μια οικονομία πέρα από επίσημο κράτος αλλά υπό την προστασία του (μαφίες, φορτιστές, νερά, λεωφορεία). Το αναφέρω γιατί δεν είναι απλά τυχαία περιστατικά.

Αυτοοργανωμένες πρωτοβουλίες

Η αυτοοργάνωση είναι ένας τρόπος, μια πρόταση για την οργάνωση των εδώ και τώρα, την οργάνωση της ζωής, της κατοικίας και του αγώνα – ο οποίος αγώνας διεξάγεται σε τόπο και χρόνο ενάντια σε κράτος και κεφάλαιο. Ποιος μπορεί να είναι ο αυτοοργανωμένος αγώνας σε αυτή τη πορεία που περιέγραψα, ξεριζωμού, διαλογής, εκτίμησης, εργασίας.

Σε αυτή τη πορεία οι μετανάστες ενδιαφέρονται από όσο γνωρίζουμε για να ξεφύγουν από τον πόλεμο και τη φτώχεια. Ζητούν μια καλύτερη ζωή και εργασία. Στο πλαίσιο που ζούμε αυτά τα δίνει το κράτος και το κεφάλαιο. Εάν η αυτοοργάνωση είχε άλλη πρόταση θα έπρεπε να προσφέρει λύσεις για τη ζωή για να μη χρειάζεται να ζητάμε από το κράτος και το κεφάλαιο. Τέτοιες λύσεις δεν έχουμε δημιουργήσει. Τι αυτοοργανώνουμε; Την μετακίνηση; Ναι. Είναι αυτό οκ; Βοηθάει τους μετανάστες βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα;

Η αυτοοργάνωση της μετακίνησης και της φιλοξενίας των κυνηγημένων είναι κάτι καλό μόνο που είναι αυτοοργάνωση δικιά μας και όχι και των μεταναστών. Αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε. Τους μετανάστες τους φιλοξενούμε. Είναι η δικιά μας απάντηση, η πολιτική και οργανωτική στην ανάγκη των μεταναστών. Για να μην πέφτουν στα χέρια των μαφιόζων κάθε είδους. Είναι αυτό καλό; Είναι.

Το πρόβλημα των μεταναστών όμως δεν είναι μόνο η μετακίνησή τους. Είναι η εργασία, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, κέντρα υποδοχής, τα χαρτιά τους, τα σύνορα, ο φασισμός – ολοκληρωτισμός του σήμερα. Η αυτοοργάνωση και ένα οργανωμένο ταξικό κίνημα πρέπει να κοιτάει προς το κράτος για να λύσει το πρόβλημα των μεταναστών μακροπρόθεσμα. Α) Να εμποδίσουμε το άνοιγμα νέων στρατοπέδων παντός είδους και να επιδιώκουμε να είμαστε σε επαφή, να έχουμε επαφή με τους μετανάστες των ήδη υπαρχόντων. Όλη αυτή η δουλειά που έχει γίνει με τα κέντρα κράτησης τόσα χρόνια είναι χρήσιμη (ο αγώνας της Taleb είναι ένα παράδειγμα). Β) Να βάλουμε μπροστά το σύνθημα «χαρτιά στους μετανάστες», γι’ αυτούς που είναι ήδη τόσα χρόνια εδώ. Το γράφω και σε άλλο κείμενο ότι αυτοί οι μετανάστες είμαστε εμείς, δεν είναι κάποιοι άλλοι. Πρέπει η φωνή τους και το βίωμα τους, οι τρόποι τους να αγωνίζονται να βρούνε χώρο στον κόσμο της αυτοοργάνωσης. Γ) Ο φασισμός-ολοκληρωτισμός του σήμερα. Να μιλάμε, να αναλύουμε, να δημοσιοποιούμε τα χαρακτηριστικά του ολοκληρωτισμού του σήμερα όλο και πιο πολύ. Ταυτόχρονα, να πολεμάμε την άνοδο εδώ και χρόνια του λαϊκού φασισμού (πχ. τα περιστατικά στην Πέλλα) που όλο και πιο πολύ θα προσπαθεί να κυριαρχήσει στο λόγο και στο δρόμο.

Το συναίσθημα που κυριαρχεί και ο αυθορμητισμός της βοήθειας προς τους μετανάστες είναι απαραίτητο πράγμα, δεν περισσεύει. Είναι η δικιά μας ανθρωπινότητα, ζωντάνια και έμπρακτη αλληλεγγύη στην καθημερινότητά μας. Και έχει γεμίσει με εμπειρίες, σχέσεις και χρήσιμες πρακτικές το κόσμο του κινήματος. Είμαστε πολύ περισσότερο πλούσιοι. Αλλά δεν είναι αρκετά. Η πολιτική είναι ένας σκληρός και μακροχρόνιος πόλεμος στον οποίο κερδίζει όποιος έχει σχέδιο, συνέχεια και οργάνωση. Μην μένουμε στο εφήμερο και στο καθημερινά εφικτό και απτό αλλά ας κοιτάμε με ορίζοντα χρόνων. Αυτός ο ορίζοντας, αν θέλουμε τα κινήματά μας να είναι πραγματικά ανταγωνιστικά, θα είναι μια κοινωνική πραγματικότητα που μόνο ντόπιοι και μετανάστες μαζί θα μπορούν να σταθούν με αξιοπρέπεια απέναντι στο κράτος. Οι μετανάστες που θα είναι εδώ (αλλά ίσως και ένα μέρος των μεταναστών που θα έχουν φιλοξενηθεί εδώ και θα βρίσκονται αλλού). Το μεταναστευτικό είναι το κεντρικό θέμα της εποχής μας απλά όχι για τους λόγους που φαίνονται τώρα που έχουμε πέσει με τα μούτρα στη συλλογή αναγκαίων πραγμάτων.