Monthly Archives: June 2016

Με δομικά προβλήματα (όπως αυτά που ανέλυσα στο πρώτο μέρος αυτού του κειμένου) υπάρχουν δύο πράγματα που μπορούν και να γίνουν. Και ειδικά με προβλήματα τέτοιου τύπου που το ζήτημα ξεπεράσματός τους δεν είναι απλά ζήτημα πολιτικής απόφασης και δράσης αλλά μιας μακροχρόνιας ειλικρινούς δουλειάς για πράγματα που είναι βαθιά ριζωμένα μέσα μας κοινωνικά, πολιτισμικά και εν τέλει υπαρξιακά και σωματικά.

Το πρώτο (άμεσο) πράγμα που (πρέπει) να κάνουμε – αυτονόητο είναι βέβαια πως τα έχουμε αναγνωρίσει – είναι να θέσουμε σε εφαρμογή τέτοιες λειτουργίες που να προσπαθούν να αίρουν τις πρακτικές αυτές. Και αυτό πατάει στο εξής γεγονός. Ότι για να αλλάξουμε πολιτικά μπορεί να είναι ζήτημα αποτελεσματικής/καλύτερης θεωρίας  αλλά για να αλλάξουμε υπαρξιακά μπορεί να μη φτάνει ένα μικρό χρονικό διάστημα ή ακόμα μια γενιά. Επίσης είναι πολύ δύσκολο να αλλάξει ο άνθρωπος από μια ηλικία και μετά (αυτό μπορεί να ακούγεται άσχημο, αλλά δυστυχώς ισχύει και είναι μετρημένοι στα δάχτυλα οι άνθρωποι που κρατούν τα όπλα της κριτικής και κυρίως της αυτοκριτικής ακονισμένα σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους). Φυσικά το θέμα δεν είναι βιολογικό αλλά πολιτισμικό. Τέτοιες λειτουργίες είναι οι τρόποι που διεξάγουμε τις διαδικασίες μας ώστε να μπορούν όλοι και όλες να μιλάνε ισότιμα αλλά και να νιώθουν ελευθερία στην έκφραση των απόψεων τους, τρόπους που βρίσκουμε να μοιράζεται η γνώση ώστε να μην παγιώνονται οι ρόλοι και οι ιεραρχίες και διάφορα άλλα τέτοια.

Το δεύτερο (μακροπρόθεσμο) είναι να βρίσκουμε νέους τρόπους, που αναλογούν στην κάθε ιδιαιτερότητα (είτε συλλογικότητα, είτε άτομο) ώστε να μπορούμε να ξεπερνάμε αυτά τα πράγματα. Κάποιες αναφορές έχω κάνει πιο παλιά αναφορικά με τη σημασία του βιώματος και της διαφοράς. Πρέπει και να αναθεωρούμε τις διαδικασίες μας, ακόμα κι αν στην αρχή τους ήταν πολύ αποτελεσματικές και να βρίσκουμε νέους τρόπους που μας εκφράζουν είτε εντός διαδικασιών, είτε εκτός. Είναι σημαντικό να μην ξεχνάμε το εξής: ότι το κίνημα πρέπει από τη μια μεριά να είναι αποτελεσματικό στον πόλεμο ενάντια στην εξουσία αλλά από την άλλη πρέπει να πληρώνει υπαρξιακά και κοινωνικά τους αγωνιζόμενους. Όταν βρίσκεται αυτό το μείγμα, τότε έχεις την κατάλληλη εκρηκτική ύλη για να ταρακουνήσεις συθέμελα το όποιο καθεστώς εξουσίας.

Αρνητική ενότητα Continue reading →

United we stand, divided we fall.

Η επίκληση στην ενότητα είναι τόσο θεμελιώδης που είναι σχεδόν ταυτόσημη με την κοινωνική αναπαραγωγή, με την δημιουργία και διατήρηση της κοινότητας, του κοινού. Από πάντα κάθε κοινωνική ομάδα που θέλει να αντιπαρατεθεί με άλλες ή με τις δυσχέρειες της ζωής και της επιβίωσης που προέρχονται από άλλες συνθήκες (πχ. περιβαλλοντικές) προϋποθέτει μια εσωτερική ενότητα και συνοχή. Από την φυλή στον Αμαζόνιο μέχρι τα clubs των ελίτ και από τον πόλεμο ως τις οικογενειακές σχέσεις. Από την άλλη, η διαίρεση είναι διαχρονικό εργαλείο κατακερματισμού και φθοράς του αντιπάλου. Το γνωστό «διαίρει και βασίλευε».

Ας μην κάνουμε το λάθος να ταυτίσουμε την ενότητα με κάτι καλό και την διαίρεση με την κακιά εξουσία. Μην κάνουμε ηθική εκτός ιστορίας. Κάθε ειδική χρήση αυτών των πρακτικών πρέπει να έχει και ειδική κρίση. Η επίκληση στην ενότητα και η πρακτική της διαίρεσης είναι πράγματα που χρησιμοποιούνται συνέχεια, παράλληλα και εναλλάξ, με χίλιους τρόπους που φαίνονται ή δεν φαίνονται σε όλες τις κοινωνικές διεργασίες, στον πόλεμο και στην πολιτική.

Έτσι για παράδειγμα η δεξιά του ελληνικού κράτους κάνει επίκληση στην εθνική ενότητα αφού το έθνος είναι η φαντασιακή κοινότητα που το συνέχει ως τέτοιο. Η αριστερά του ελληνικού κράτους προσθέτει πλάι στο έθνος τη δικιά του φαντασιακή κοινότητα από τα παλιά (πριν ενστερνιστεί το έθνος), τον λαό. Το θέμα με τις φαντασιακές κοινότητες είναι ότι είναι μια χαρά πραγματικές αν οι άνθρωποι πιστεύουν ότι είναι. Δηλαδή, το έθνος είναι πραγματική συλλογική συνείδηση και ταυτότητα αν οι υπήκοοι του ελληνικού κράτους πιστεύουν πως είναι. Το ίδιο και με τον λαό και με όλα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως όταν λέμε ότι κάτι είναι κοινωνική κατασκευή δεν σημαίνει πως αυτό είναι ψεύτικο και μη πραγματικό. Είναι κοινωνική κατασκευή και μια χαρά πραγματικό, επειδή είναι κοινωνική κατασκευή.

Σε αυτό το πλαίσιο και για την διεξαγωγή του πολέμου με αποτελεσματικότερους όρους για μας, κάνουμε συνέχεια μια επίκληση σε διαφόρων τύπων «ενότητες». Ο αναρχικός χώρος έχει προσπαθήσει για παράδειγμα με την Αναρχική Ομοσπονδία και την Αναρχική Πολιτική Οργάνωση να δώσει μια απάντηση στο ζήτημα μιας ενότητας του αναρχικού χώρου. Τα δύο αυτά εγχειρήματα ξεκίνησαν ως ένα αλλά κατέληξαν σε δύο, πράγμα που υπονομεύει, δυστυχώς, εξαρχής την προσπάθεια στο σύνολό τους. Γενικά, βλέπουμε διασπάσεις που αντί να πλουτίζουν το κίνημα λειτουργούν συνήθως ανταγωνιστικά και διασπαστικά.

Με τα εργαλεία που χρησιμοποιώ εδώ θα αναπτύξω μια πιο χρήσιμη αντίληψη και για την θεωρία και για την πρακτική που μπορεί να απαντήσει σε αυτά τα προβλήματα, αφού πρώτα αναφερθώ σε κάποιες μόνο από τις πολλές πηγές αυτών των προβλημάτων. Continue reading →