Monthly Archives: August 2016

Το κράτος δεν κάνει διακοπές. Το κίνημα όμως κάνει.

Το κράτος είναι νεκρό.

Το κράτος δεν κάνει διακοπές επειδή δεν έχει ανάγκη από τέτοιες. Δεν έχει ανάγκη για διακοπές γιατί δεν είναι ζωντανό, είναι απονεκρωμένο. Δεν είναι άνθρωπος, είναι μηχανισμός. Στελεχώνεται από ανθρώπους που έχουν ανάγκη από διακοπές και ξεκούραση αλλά το ίδιο ως δομή συγκροτείται έτσι ώστε να είναι 24/7. Όπως τα βιομηχανικά εργοστάσια με τις τριπλοβάρδιες που δουλεύουν 24 ώρες το 24ώρο. Η προϊστορία των διακοπών ίσως να μπορεί να βρεθεί ήδη από τα αρχαία χρόνια με τα ταξίδια ανώτερων τάξεων, από τα Ρωμαϊκά χρόνια όπου οι πλούσιοι είχαν εξοχικές βίλες, από τις περιηγήσεις, πλουσίων πάλι, κατά το Μεσαίωνα και ύστερα από αυτόν. Παράλληλα, στην ευρώπη σε αυτό το ρομαντικό πνεύμα περιηγήσεων αναπτύσσεται και μια κουλτούρα εξερεύνησης της φύσης, της άγριας ζωής, του τέλος πάντων ανεξερεύνητου κόσμου από τον άνθρωπο της πόλης. Σε όλα αυτά – και ακόμα περισσότερα – μπορούμε να βρούμε ιστορικά χαρακτηριστικά που συγκροτούν τη σημερινή έννοια των διακοπών. Για παράδειγμα, αυτή η ρομαντική γοητεία του ανεξερεύνητου στην ευρώπη και η ανάπτυξη της στον 19ο αιώνα στην αμερική ως υγεία για τους ανθρώπους της πόλης  μπορεί αμέσως να συνδεθεί με το σημερινό camping, τη πεζοπορία και άλλα τέτοια εναλλακτικά. Αυτά όμως είναι όλα περιφερειακά στοιχεία και ήταν πάντοτε για πλούσιους.

Στην εποχή της μισθωτής εργασίας και της ανάπτυξης μιας μεσαίας τάξης οι διακοπές γίνανε και πόθος των φτωχότερων. Το πιο σημαντικό είναι όμως πως αναπτύχθηκε ως τουρισμός. Με τα λόγια του Debord ο τουρισμός είναι η ανθρώπινη κυκλοφορία θεωρημένη ως κατανάλωση. Ταυτόχρονα, είναι και ένα αντίδωρο για την πειθάρχηση και την υποταγή στην μισθωτή εργασία. Η επιβολή της μισθωτής εργασίας δεν ήταν ποτέ ένα εύκολο έργο για τους πρώτους καπιταλιστές, απαιτούσε συνεχώς αναβάθμιση των στρατηγικών τους, ακόμα και ανατίμηση της εργατικής δύναμης και όλο και περισσότερα ανταλλάγματα ακόμα και αν ήταν σε ιδεολογικό επίπεδο. Οι διακοπές, η αίγλη των διακοπών ως προνόμιο των πλουσίων και τώρα πια προσβάσιμες και από άλλες τάξεις δεν είναι λίγο πράγμα. Οι άνθρωποι γενικά, οι εργάτες και οι φτωχότεροι τέλος πάντων δεν πήγαιναν διακοπές γιατί δεν είχαν ανάγκη να διακόψουν τη ζωή τους, την εργασία τους από κάτι. Γιατί μέχρι την κυριαρχία του καπιταλισμού η εργασία και η ζωή δεν είναι απολύτως διαχωρισμένες, ακόμα και για την περίπτωση των ταξιδιών για εποχιακές εργασίες για περισσότερο εισόδημα. Οι άνθρωποι κάποτε δούλευαν όσο είχαν ανάγκη. Και αυτή η ανάγκη καθοριζόταν από τις συλλογικές ανάγκες των κοινοτήτων που ζούσαν. Έτσι οι διακοπές σε αυτό το πλαίσιο δεν έχουν κανένα νόημα. Πολλοί άνθρωποι ζούνε ακόμα έτσι και στην Ελλάδα (όσο και αν οι αθηναίοι μπορεί να το ξεχνάνε). Continue reading