Οι σημειώσεις για τον σύγχρονο ολοκληρωτισμό είναι μια σειρά κειμένων χωρίς γραμμική αφήγηση αλλά όσο το δυνατόν πιο συγκεκριμένη για τις εκφάνσεις του σύγχρονου ολοκληρωτισμού. Είτε για το πώς εμφανίζεται ως τέτοιος, είτε πως ΔΕΝ εμφανίζεται ως τέτοιος και παραμένει αόρατος. Και φυσικά προτάσεις για την αντιμετώπισή του.
Συνηθίζουμε όταν μιλάμε για τον ολοκληρωτισμό στο σήμερα να χρησιμοποιούμε την έννοια του φασισμού. Η χρήση της παρομοίωσης εξυπηρετεί κυρίως την συναισθηματική και ιστορική εγρήγορση και τα αντανακλαστικά απέναντι στο φασισμό και είναι χρήσιμο ως εκεί. Πέρα από αυτό όμως εμφανίζονται 2 προβλήματα με τη χρήση των εννοιών έξω από το ιστορικό τους πλαίσιο. 1) Αποϊστορικοποιεί το φαινόμενο και το παρουσιάζει σαν μια σκοτεινή περίοδο ανορθολογισμού και παράνοιας, σαν ένα ιστορικό ατύχημα και όχι ως αυτό που είναι. Δομική συνέπεια της εξουσίας του κράτους. 2) Ιδεολογικοποιεί την ιστορική συγκυρία και αυτό δεν βοηθάει την ανάλυση των συγκεκριμένων ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και άρα την παραγωγή εκτιμήσεων και στρατηγικών για την αντιμετώπισή του. Χρησιμοποιούμε δηλαδή παλιές μεθόδους σε νέα προβλήματα που μπορεί να είναι αναποτελεσματικές.
Υπάρχει μια μεγάλη διαφορά στο ιδεολογικό επίπεδο της σημερινής εποχής με παλιότερες εποχές ολοκληρωτισμού όπως την εποχή του μεσοπολέμου και της ανάδυσης του φασισμού και του ναζισμού. Τις εποχές εκείνες το πολιτικό στοιχείο – με την κλασική έννοια του όρου – ήταν αυτό που καθόριζε και συγκροτούσε το δημόσιο λόγο και τους κοινωνικούς αγώνες. Δεν είναι τυχαίο ότι τότε αναπτύχθηκαν δύο ολότελα καινούριες ιδεολογίες (φασισμός/ναζισμός) όπως επίσης αναπτύχθηκαν και πραγματώθηκαν τηρουμένων των αναλογιών οι ήδη υπάρχουσες ιδέες του κομμουνισμού και του αναρχισμού (Σοβιετική Ένωση, Ισπανία). Σήμερα, δεν έχουμε μια τέτοια ένταση στην παραγωγή της πολιτικής. Και αυτό δεν θα μπορέσουμε να το καταλάβουμε αν δεν δούμε 2 πράγματα. Την κουλτούρα/θέαμα και την τεχνοεπιστήμη. Ας δούμε το δεύτερο τώρα. Continue reading